TRUNG DUNG TÂN KHẢO: CHƯƠNG 15. TIÊN TU KỲ THÂN HẬU TRỊ KỲ QUỐC

第 十 五 章

君 子 之 道, 辟 如 行 遠, 必 自 邇; 辟 如 登 高, 必 自 卑. 詩 曰: 妻 子 好 合, 如 鼓 瑟 琴; 兄 弟 既 翕 ,和 樂 且 耽; 宜 爾 室 家, 樂 爾 妻 孥. 子 曰: 父 母 其 順 矣 乎.

PHIÊN ÂM

Quân tử chi đạo, thí như hành viễn, tất tự nhĩ; thí như đăng cao, tất tự ti. Thi viết: «Thê tử hảo hợp, như cổ sắt cầm; huynh đệ ký hấp, hòa lạc thả thầm; nghi nhĩ thất gia, lạc nhĩ thê noa.»[1] Tử viết: «Phụ mẫu kỳ thuận hĩ hồ.» [2]

CHÚ THÍCH

- Thí 辟 = ví như. - Ti 卑 = thấp. - Thầm 耽 = vui.

- Nhĩ 邇 = gần. - Hấp 翕 = hòa hợp. - Noa 孥 = con cái

DỊCH CHƯƠNG 15

Tiên tu kỳ thân, hậu trị kỳ quốc

Đạo quân tử như in lữ thứ,

Muốn đi xa phải tự chỗ gần.

Đạo người như cuộc đăng san.

Muốn lên tới đỉnh, đầu dàng là chân.

Kinh Thi rằng:

Gia đình thê tử vui vầy,[3]

Đàn cầm đàn sắt so giây ềm đềm.

Anh em trong ấm ngoài êm,

Thuận hòa vui vẻ, dưới trên sum vầy

Gia đình như thế hay thay,

Vợ con thảo thuận, tháng ngày yên vui.

Mẹ cha trông xuống thảnh thơi.

BÌNH LUẬN

Tu thân cũng như làm bất kỳ công việc gì, phải đi từ dễ đến khó, từ gần đến xa.

Y Doãn cũng đã khuyên vua Thái Giáp y như vậy: «Nhược đăng cao tất tự ti, nhược trắc hà tắc tự nhĩ.» (Muốn lên cao tất từ thấp, muốn đi xa tất từ gần.) [4]

Lão Tử cũng nói: «Làm khó phải từ dễ, làm to phải từ nhỏ.» [5]

Đạo Đức Kinh còn viết thêm:

«Cây to mấy sải tay ôm,

Thoạt tiên là một mầm non sá nào.

Đài cao, cao chín tầng cao,

Cũng từ mặt đất xây bao dần dần.

Con đường nghìn dặm xa xăm,

Bắt đầu cũng ở dưới chân bộ hành.» [6]

Áp dụng vào cuộc đời, cần phải tu thân, cần phải trở nên hoàn thiện, cần phải biết làm cho gia đình êm ấm hòa hợp trước, rồi mới nói đến việc trị quốc an dân.

Đó là phương pháp vua Nghiêu đã dùng. Kinh Thư chép: «Ngài trau dồi nhân đức, để có thể làm cho chín họ hòa mục. Chín họ đã hòa mục, ngài vỗ yên bách tính. Bách tính an vui, ngài hiệp hòa thiên hạ.» [7]

Đó cũng là phương pháp đã được đề xướng trong Đại Học.

Hi vọng các bạn có thể ủng hộ trong khả năng, để giúp đỡ đội ngũ biên tập và chi phí duy trì máy chủ đang ngày một tăng. Mọi đóng góp xin gửi về:
Người nhận: Hoàng Nhật Minh
Số tài khoản: 103873878411
Ngân hàng: VietinBank

TỦ SÁCH TINH HOA:

Sách nói: 00:54:32

Chicken Soup For The Soul - Tập 8: Những Tâm Hồn Cao Thượng (Jack Canfield)

Sách nói: 07:52:42

Bố Con Cá Gai (Cho Chang In)

Sách nói: 03:08:50

Bí Mật Tư Duy Triệu Phú (T. Harv Eker)

Sách nói: 05:20:18

Cây Cam Ngọt Của Tôi (José Mauro)

Sách nói: 06:21:02

Đồng Tiền Hạnh Phúc (Ken Honda)

Sách nói: 13:22:08

99 Điều Đúc Rút Từ Trí Tuệ Nhân Loại Người Trẻ Cần Biết (Đinh Phu)

Sách nói: 08:43:58

Nghìn Lẻ Một Đêm (Antonie Galand)

Sách nói: 08:04:55

Khí Chất Bao Nhiêu Hạnh Phúc Bấy Nhiêu (Vãn Tình)

Vừa Đủ - Đẳng Cấp Sống Của Người Thụy Điển (Linnea Dunne)