TRUNG DUNG TÂN KHẢO: CHƯƠNG 18. HẠNH PHÚC CỦA THÁNH NHÂN (TT)
第 十 八 章
子 曰: 無 憂 者, 其 惟 文 王 乎. 以 王 季 為 父, 以 武 王 為 子, 父 作 之, 子 述 之, 武 王 纘 大 王, 王 季, 文 王 之 緒. 壹 戎 衣, 而 有 天 下. 身 不 失 天 下 之 顯 名. 尊 為 天 子, 富 有 四 海 之 內, 宗 廟 饗 之, 子 孫 保 之. 武 王 末 受 命 周 公 成 文 武 之 德; 追 王 大 王, 王 季, 上 祀 先 公, 以 天 子 之 禮. 斯 禮 也 達 乎 諸 侯, 大 夫, 及 士, 庶 人. 父 為 大 夫, 子 為 士, 葬 以 大 夫, 祭 以 士. 父 為 士, 子 為 大 夫, 葬 以 士, 祭 以 大 夫. 期 之 喪 達 乎 大 夫. 三 年 之 喪 達 乎 天 子. 父 母 之 喪, 無 貴 賤 一 也.
PHIÊN ÂM
Tử viết: «Vô ưu giả, kỳ duy Văn Vương hồ. Dĩ Vương Quí vi phụ, dĩ Võ Vương vi tử; phụ tác chi, tử thuật chi, Võ Vương toản Thái Vương, Vương Quý, Văn Vương chi tự. Nhất nhung y, nhi hữu thiên hạ. Thân bất thất thiên hạ chi hiển danh. Tôn vi Thiên tử, phú hữu tứ hải chi nội, tông miếu hưởng chi, tử tôn bảo chi. Võ Vương mạt thụ mệnh Châu công thành Văn Võ chi đức; truy vương Thái Vương, Vương Quí, thượng tự tiên công, dĩ Thiên tử chi lễ. Tư lễ dã đạt hồ chư hầu, đại phu, cập sĩ, thứ nhân. Phụ vi đại phu, tử vi sĩ, táng dĩ đại phu, tế dĩ sĩ. Phụ vi sĩ, tử vi đại phu, táng dĩ sĩ, tế dĩ đại phu. Cơ chi tang đạt hồ đại phu. Tam niên chi tang đạt hồ thiên tử. Phụ mẫu chi tang, vô quí tiện nhất dã.
CHÚ THÍCH
- Vương Quí 王 季 = Con ông Cổ Công Đản Phụ tên là Quí Lịch 季 歷; lấy bà Thái Nhậm 太 任 đẻ ra Văn Vương. - Văn Vương 文 王 = tên Xương, làm Tây Bá đời vua Trụ 紂 . - Võ Vương 武 王 = Con vua Văn Vương tên Phát. - Toản 纘 = kế tục, kế tiếp. - Tự 緒 = nghiệp. - Nhung Y 戎 衣 = áo mặc đi đánh giặc. Có nhiều tác giả giải chữ Nhất nhung 壹 戎 衣 như sau: nhất 壹= 殪 = ế = giết; Nhung 戎= đại = lớn; Y 衣= 殷 Ân = Nhà Ân. Người nước Tề đọc Ân 殷 là Y 衣. Trong kinh thi thiên Khang cáo có chữ: 壹 戎 殷 (Trung Dung Kim Thích, tr.34) - Mạt 末= giả. - Châu Công 周 公 = Con Văn Vương, em Võ Vương, tên Đán. Sau ông còn phụ tá vua Thành Vương trị nước. - Cơ 期 = giáp năm
- Tang một năm là tang những người bàng hệ, thân thuộc, chỉ áp dụng tới hàng đại phu. Thiên tử, chư hầu không theo lệ này.
- Tang ba năm có hai loại (theo lễ nhà Ân): a) Tang cha mẹ; b) Tang khác ((1) Chư hầu tang Thiên tử, (2) Đại phu tang quốc quân, (3) Đích tôn nối nghiệp tang tổ phụ mẫu, (4) Vua kế vị để tang vua trước, (5) Cha để tang con trưởng, (6) Thiên tử để tang hoàng hậu.)
- Tang cha mẹ thì nhất luật ba năm. Tang loại khác thì chỉ áp dụng trong những trường hợp hãn hữu. (Trung Dung kim thích, tr.35-36)
DỊCH CHƯƠNG 18
Hạnh phúc của thánh nhân
Đức Khổng có nói:
Vua Văn thảnh thơi vô tư lư
Vương Quí cha, Vua Vũ là con.
Cha làm con nối nghiệp luôn,
Thái Vương, Văn Quí, Văn Vương một giòng.
Võ Vương nối nghiệp cha ông,
Phá tan binh Trụ thâu tròn giang san.
Danh tiếng Ngài lừng vang thiên hạ
Lên ngôi trời trị cả bốn phương.
Tổ tiên tông miếu hiển dương,
Con con, cháu cháu, vẻ vang oai quyền.[1]
Võ Vương già mới lên trị nước,
Nhờ Châu Công phụ lực hưng bang.
Tổ tiên đều được truy phong,
Thái Vương, Vương Quí đều đồng tước vương.
Lễ thiên tử đem dùng tế tự
Tế tổ tiên ghi nhớ tiên công.
Lễ này từ đó phổ thông,
Chư hầu, sĩ thứ, chúng dân đều dùng.
Cha là quan, nếu con là sĩ,
Táng theo quan mà tế theo dân.
Cha dân mà có con quan,
Táng theo sĩ thứ, tế hàng sĩ phu.
Năm tang tùy một hay ba,
Tùy là thân thích hay là song thân.
Tang thân thích một năm ấy lệ,
Từ dân gian cho chí đại phu.
Ba năm: tang mẹ, tang cha,
Thứ dân, Thiên tử đều là một khuôn.[2]
BÌNH LUẬN
Chương này tiếp tục bàn về hạnh phúc của thánh nhân, lấy vua Văn, vua Võ làm thí dụ để chứng minh rằng những người đạt tới mức nội thánh ngoại vương sẽ được Trời ban cho nhiều ân sủng. Cố đại đức tất đắc kỳ vị, tất đắc kỳ lộc, tất đắc kỳ danh, tất đắc kỳ thọ. Có khi còn lãnh được mệnh Trời, thay Trời trị dân, lập khuôn phép cho thiên hạ khắp nơi phải khuôn theo, làm vinh danh cho tông tổ và cũng bảo vệ được cho con cháu lâu dài.
Đọc đoạn này ta liên tưởng một câu khác cũng rất chí lý trong Trung Dung:
«Mỗi động tác quân tử đều nên như mẫu mực,
Mỗi lời nói, thiên hạ đời sau sẽ nương vào.» [3]
Ta cũng lại thấy rằng khi lập ra những lễ nghi phép tắc, Võ Vương và Châu Công vẫn áp dụng định luật hiệt củ, tức là suy bụng ta ra bụng người.
Hi vọng các bạn có thể ủng hộ trong khả năng, để giúp đỡ đội ngũ biên tập và chi phí duy trì máy chủ đang ngày một tăng. Mọi đóng góp xin gửi về:
Người nhận: Hoàng Nhật Minh
Số tài khoản: 103873878411
Ngân hàng: VietinBank
 |
 |
| Bài Trước Đó | Bài Tiếp Theo |
Là tên chung cho ba thiên luận về Ngộ Tánh - Huyết Mạch - và Phá Tướng của BỒ ĐỀ ĐẠT MA TỔ SƯ. Chúng tôi nhận thấy ba Thiên Luận về phép QUÁN TÂM của BỒ ĐỀ ĐẠT MA TỔ SƯ quả là huyết mạch cho việc tìm đạo và học đạo nên chia sẻ lại cùng quý bạn đọc hữu duyên
“Mọi thứ trong cuộc sống đều rung động.” - Albert Einstein. “Nếu bạn muốn hiểu những bí mật của vũ trụ hãy nghĩ đến năng lượng, tần số và rung động” - Nikola Tesla. Mọi thứ trong Vũ Trụ này đều có năng lượng rung và chuyển động - mọi thứ mà bạn nhìn thấy...
Sức mạnh lớn nhất của con người là “ý nghĩ”. Nếu bạn nghĩ nhiều về một vấn đề, bạn sẽ tạo năng lượng cho nó. Khi càng nhiều người nghĩ về vấn đề này hoặc bạn tập trung hết năng lượng của bạn ( Nói ra hoặc hành động), nó sẽ thành thực tế vật...
Hoàn toàn mới mẻ ở Việt Nam, nhưng ở phương tây Tantra (tantric) sex đã có những tín đồ rất trung thành. Bắt nguồn từ Châu Âu cách đây khoảng 5.000 năm, “tình dục Tantra” là cách bày tỏ tình yêu vô cùng gợi cảm và...
Ý tưởng về linh hồn sinh đôi không phải mới, nhưng nó vẫn là một bí ẩn lớn đối với nhiều người. Có một số điểm giúp phân biệt nó so với các kết nối khác, tuy nhiên đặc điểm của mối quan hệ Twin Flame không cố định vì trải nghiệm...
Nguồn gốc ‘tâm ma’ bóng tối trong mỗi con người - Trong cuộc sống đời thường của chúng ta, mỗi người đều sẽ có những tâm tư, tình cảm, điều mình nghĩ, vọng cầu mà không thể nói ra, không thể thực hiện được nên sinh ra ức chế thầm kín. Mỗi...
Tuyến Tùng thu hút Florua. Nhờ nghiên cứu đầu tiên được thực hiện bởi trường Đại học Surrey tại Anh vào năm 1997, bây giờ chúng ta đã biết rằng các mô mềm của tuyến tùng người lớn có chứa fluoride nhiều hơn bất kỳ các mô nào trong cơ thể....
“Tài liệu này được tổng hợp từ các dịch giả khác nhau đã chia sẻ thông qua Internet. Tài liệu được biên tập lại thành một bộ, thống nhất cách xưng hô, phù hợp với ngôn ngữ Việt Nam, định dạng văn bản PDF. Các trang được đánh số...
Hiểu biết về nhận thức 3D, 4D và 5DQuá trình thăng thiên Trong quá trình chuyển đổi nhận thức hiện tại của chúng ta, điều quan trọng là chúng ta hiểu rằng chính mỗi phút giây của mỗi ngày. Chúng ta đang trải nghiệm thực tế tại một trong 3 trạng...
