TINH HOA GIÁO DỤC. CHƯƠNG 14: DẠY CON THÀNH NGƯỜI THÔNG MINH THÌ DỄ, GIÁO DỤC CON LÀM NGƯỜI TỬ TẾ KHÓ HƠN NHIỀU

I. TƯ THẾ KHI GIAO TIẾP VỚI TRẺ?

Trước hết cần nói đến tư thế giao tiếp thông dụng nhất, nhưng cũng ít người chú ý và mắc phải sai lầm là bạn thường đứng nói chuyện với trẻ.

Ngồi xuống hoặc bế trẻ lên ghế, trên bàn nhằm đặt chúng ngang tầm mắt mà nói chuyện thay vì trẻ phải ngước lên, được như vậy sẽ mang tính tương tác cao hơn. Nghĩ mà xem, nếu bạn nói chuyện với ai đó nhưng chỉ đứng tới rốn họ, lúc nào cũng phải ngước lên nhìn, còn người kia thì ngược lại. Chưa bàn đến việc ảnh hưởng đến sức khỏe, bạn có cảm thấy mất tự tin, cảm giác thấp kém, thiếu được tôn trọng phải không. Tương tự, cách bạn đứng và nói chuyện sẽ ảnh hưởng xấu đến trẻ.

Nhưng khi ngồi xuống hoặc đặt trẻ lên ngang tầm mắt với bạn, trẻ sẽ cảm thấy mình được tôn trọng, được yêu thương hơn. Và khi đó bạn có thể hỏi trẻ rằng: “Con biết tại sao bố mẹ hay ngồi hoặc quỳ xuống để trò chuyện cùng con không?”. Sau khi nghe câu trả lời của con, lúc này có thể chủ động giải thích rằng: “Vì con chưa cao, nên bố mẹ ngồi hoặc đặt con lên cao để con có thể nhìn thấy bố mẹ dễ dàng khi giao tiếp”. Như thế trẻ sẽ nhanh chóng học được hình mẫu ứng xử lịch thiệp, hơn nữa từ đó có thể biết đặt mình vào vị trí của người khác mà suy nghĩ.

Đừng nhìn trẻ con từ trên cao xuống. Hãy thử hạ thấp người để mắt của bạn ở ngang tầm mắt của trẻ khi giao tiếp.

II. NGÔN TỪ CỦA TRẺ THƠ

Cần lưu ý rằng từ hai đến bảy tuổi là giai đoạn phát triển ngôn ngữ, nên khi trẻ đi ra ngoài học từ những người bạn hàng xóm một vài câu chửi thề, nói bậy, ngôn từ không được hay cũng là việc hết sức bình thường. Nếu gặp tình huống ở trên không cần phản ứng gì trước những câu nói này của trẻ, chỉ cần im lặng và lờ đi, câu nói đó sẽ tự dưng mất giá trị và năng lượng để tồn tại, cũng vì thế mà chỉ sau vài lần sử dụng, tự động trẻ sẽ bỏ từ ngữ ấy. Ngược lại, phản ứng bằng cách cấm đoán, răn đe, la mắng không những làm tổn thương tâm hồn và thể xác các em, mà còn tiếp thêm năng lượng cho những ngôn từ “xấu” tồn tại.

Một vấn đề khác, trước những câu nói tưởng chừng như vô thưởng vô phạt của trẻ như: “Bụng của chú ấy bự quá; ông kia lùn hơn cả mẹ; cô này xấu quá; chị mập như con heo; lêu lêu áo em kia rách kìa,… ” ấy vậy mà nhiều người lại cảm thấy thích thú, phá lên cười. Phản ứng như vậy đã vô tình tạo năng lượng mạnh mẽ cho ý thức của trẻ, chúng sẽ cảm thấy hào hứng với tình huống vừa rồi và sẽ muốn lặp lại trải nghiệm này vào một lúc nào đó trong tương lai.

Ban đầu chỉ là những câu nói vô thưởng vô phạt, không ý tứ, không ngữ nghĩa, nhưng sau nhiều lần được bạn tiếp thêm năng lượng thì sự việc sẽ diễn ra có ý thức đối với đứa trẻ. Chúng nói, hành động một cách có chủ đích để được bạn “tưởng thưởng” bằng những trận cười và sự ngỡ ngàng. Thời gian trôi qua dần ăn vào trong tiềm thức, đến một lúc nó sẽ hoạt động vô thức trong cách tương tác, giao tiếp hằng ngày của đứa trẻ. Ngày nay, bạn thấy cách ứng xử này rất phổ biến, nhiều người thường “chào nhau”, hay khởi động buổi trò chuyện bằng cách: “Ồ! Dạo này ốm quá ha”; “Ăn gì mập thế”; “Sao da dẻ nhăn như bà già vậy”. Tóm lại, họ có xu hướng nhìn nhận mặt xấu, khuyết điểm của một ai đó để châm ngòi cho một cuộc đàm tiếu, những trận cười rẻ tiền.

Nhiều người xem việc khai thác khía cạnh này như một vấn đề bình thường trong xã giao, cũng chẳng bao giờ đắn đo và biết đối phương cảm nhận thế nào trước những nhận xét tiêu cực của mình. Cũng cần có phản ứng trước những câu nói này hoặc lắc đầu, như thế trẻ sẽ hiểu đó là điều không nên, là tín hiệu mà bố mẹ mình không khuyến khích lặp lại hành vi này. Còn nếu trẻ đã lớn hãy nói và phân tích cho trẻ hiểu những câu nói vô ý tứ của mình, có tác động tâm lý thế nào đến người nghe là được.

Có một câu chuyện thú vị về cách ứng xử này như sau. Jeff Bezos là một tỷ phú người Mỹ, người sáng lập và cũng là CEO tập đoàn Amazon, lúc mười tuổi trong một lần đi du lịch cùng bà, nghe được một quảng cáo trên Radio rằng mỗi lần hít một hơi thuốc lá sẽ rút ngắn hai phút cuộc đời, cậu bé Bezos nhanh nhảu tính toán số điếu thuốc mỗi ngày và số lần hít vào mỗi điếu. Khi đã hài lòng với kết quả tính toán, cậu với lên phía trước tự hào nói với bà: “nếu mỗi lần hút thuốc mất hai phút cuộc đời thì bà đã mất chín năm tuổi thọ rồi đấy ạ”. Bezos ngồi chờ lời khen ngợi trí thông minh và kỹ năng số học của mình, tuy nhiên bà chỉ bật khóc, ông của Bezos dừng xe lại bên đường, ra khỏi xe và gọi cháu trai lại gần nói: “Jeff, một ngày nào đó cháu sẽ hiểu rằng làm người tử tế khó hơn người thông minh nhiều.”

Điều này đã làm Bezos ấn tượng đến nỗi nó trở thành kim chỉ nam cho sự phát triển kinh doanh và xây dựng bản thân của ông sau này. Bezos đã chứng minh câu nói: “Mười người buôn chín kẻ gian” là không đúng.

Không phải làm kinh doanh là cứ mưu mẹo, chộp giật mới thành công. Đó là sự thành công không bền vững và đầy rủi ro, chưa xét đến các khía cạnh khác như đạo đức hay lương tâm. Bạn hoàn toàn có thể chọn sự tử tế mà vẫn thành công, câu nói truyền cảm hứng nhất của ông: “Sự thông minh là một món quà, còn sự tử tế là một lựa chọn.”

Đứa trẻ lớn lên có thể trở thành một doanh nhân, nhà khoa học, một vị Thánh, vị Phật, Chúa, thậm chí là Đấng Sáng tạo càn khôn vũ trụ.

Nhưng trước hết cần giáo dục chúng trở thành người tử tế.

Nếu muốn mua sách giấy các bạn có thể đặt hàng tại đây:

https://tiki.vn/tinh-hoa-giao-duc-di-san-cho-muon-doi-sau-p116565377.html

Hi vọng các bạn có thể ủng hộ trong khả năng, để giúp đỡ đội ngũ biên tập và chi phí duy trì máy chủ đang ngày một tăng. Mọi đóng góp xin gửi về:
Người nhận: Hoàng Nhật Minh
Số tài khoản: 103873878411
Ngân hàng: VietinBank

TỦ SÁCH TINH HOA:

Sách nói: 07:22:52

Bách Gia Tranh Minh (Hàn Phi Tử)

Sách nói: 14:42:13

Bí Mật Của Những Bí Mật - Tập 2: Bài Nói Về Bí Mật Của Hoa Vàng (Osho)

Sách nói: 01:37:16

Trường Ca Achilles (Madeline Miller)

Sách nói: 17:55:02

Bí Mật Của Những Bí Mật - Tập 1: Bài Nói Về Bí Mật Của Hoa Vàng (Osho)

Tế Bào Gốc - Bí Mật Của Suối Nguồn Tươi Trẻ (Neil H Riordan)

Sách nói: 11:05:53

Tam Thể: Tập 1 (Lưu Từ Hân)

Sách nói: 21:23:10

Tam Thể: Tử Thần Sống Mãi​ - Tập 3 (Lưu Từ Hân)

Sách nói: 03:14:51

Sức Mạnh Của Trí Tuệ Xã Hội (Tony Buzan)

Sách nói: 07:29:47

Quẳng Gánh Lo Đi Và Vui Sống (Dale Carnegie)