TA LÀ CÁI ĐÓ: CHƯƠNG 79. TÁNH BIẾT

Hỏi: Giác ngộ cái Ta có cần đến thời gian hay thời gian chẳng

giúp gì cho sự giác ngộ? Sự giác ngộ chính mình chỉ là vấn đề thời gian, hay còn tùy thuộc vào nhiều yếu tố khác hơn là thời gian?

Maharaj: Mọi chờ đợi đều vô ích. Trông đợi vào thời gian để giải quyết vấn đề là tự lừa dối. Nếu cứ phó mặc tương lai thì nó chỉ lập lại quá khứ. Thay đổi chỉ có thể xảy ra bây giờ chứ không bao giờ xảy ra trong tương lai.

H: Cái gì đưa đến một sự thay đổi?

M: Thấy rõ sự cần thiết phải thay đổi. Chỉ thế thôi.

H: Sự giác ngộ chính mình xảy ra trong vật chất, hay bên ngoài? Không phải đó là một kinh nghiệm tùy thuộc vào thân và tâm để xảy ra hay sao?

SÁCH HAY MỖI NGÀY:

Hai Số Phận

Càng Mạnh Mẽ, Càng Dịu Dàng

Sapiens: Lược Sử Loài Người

Đừng Chỉ Đẹp Mà Không Hiểu Chuyện

Càng Kỷ Luật, Càng Tự Do

Không Gia Đình

Giết Con Chim Nhại

Trí Tuệ Do Thái

Yêu Mình Trước Đã, Yêu Đời Để Sau

M: Tất cả kinh nghiệm đều không thực, hữu hạn và thuộc về thời gian. Tự thân giác ngộ không phải là một kinh nghiệm, mặc dù giác ngộ có thể đưa đến một cõi giới mới của kinh nghiệm. Nhưng những kinh nghiệm mới, dù lý thú đến đâu, cũng không thật hơn cái cũ. Chắc chắn giác ngộ không phải là một kinh nghiệm mới. Nó là sự phát hiện yếu tố phi thời trong mọi kinh nghiệm. Đó là tánh biết, cái làm cho kinh nghiệm khả hữu. Cũng như trong tất cả mầu sắc, ánh sáng là yếu tố vô sắc, thì trong mọi kinh nghiệm luôn luôn có sự hiện diện của tánh biết, nhưng tánh biết thì không phải là một kinh nghiệm.

H: Nếu tánh biết không phải là một kinh nghiệm, làm sao nó có thể nhận ra nó?

M: Tánh biết luôn luôn có đó. Nó không cần phải được nhận ra. Hãy mở tấm màn che tâm thì tâm sẽ tràn ngập ánh sáng.

H: Cái gì là vật chất?

M: Cái ông không hiểu là vật chất?

H: Khoa học hiểu được vật chất?

M: Khoa học chỉ đẩy lùi những biến giới vô minh của con người.

H: Thế thiên nhiên là gì?

M: Tổng thể những kinh nghiệm hữu thức là thiên nhiên. Là

một cái Ta hữu thức ông là một phần của thiên nhiên. Là tánh biết - ông ở ngoài. Thấy thiên nhiên chỉ là ý thức - là tánh biết.

H: Tánh biết có nhiều mức độ khác nhau không?

M: Có nhiều mức độ trong ý thức nhưng trong tánh biết thì không. Tánh biết là một khối duy nhất, thuần nhất. Ảnh phản chiếu của tánh biết trong tâm là tình yêu và hiểu. Có nhiều mức độ trong sáng trong hiểu, và nhiều cường độ khác nhau trong tình yêu, nhưng ở trong cội nguồn của chúng thì không có. Cội nguồn thì đơn giản và chân phương, nhưng khả năng thì vô biên. Tuy nhiên không nên nhận lầm khả năng với cội nguồn. Hãy nhận ra chính ông là cội nguồn, mà không phải giòng sông; tất cả chỉ có thế.

H: Tôi cũng là giòng sông.

M: Dĩ nhiên, ông là giòng sông. Là một “Ta là” ông là giòng sông chảy giữa hai bờ thân xác. Nhưng ông còn là nguồn, là đại dương và mây trời. Ở đâu có sự sống và ý thức ở đó có ông. Nhỏ hơn cái nhỏ nhất và lớn hơn cái lớn nhất, nhưng ông hiện hữu trong khi tất cả những cái khác chỉ xuất hiện.

H: Ý thức hiện hữu và ý thức sống là một và như nhau, hay khác biệt?

M: Sự đồng nhất trong không gian tạo ra một, sự tiếp tục trong thời gian tạo ra khác.

H: Có lần ông đã nói rằng người thấy, hành vi thấy và cái bị thấy là một duy nhất, không phải ba. Đối với tôi thì ba cái tách biệt. Tôi không nghi hoặc điều ông nói mà chỉ không hiểu.

M: Quan sát kỹ ông sẽ thấy người thấy và cái bị thấy chỉ xuất hiện khi có hành vi thấy. Cả hai là thuộc tính của thấy. Khi ông nói: “‘Ta là’ thấy cái này”. “‘Ta là’ và ‘cái này’ xuất hiện cùng với ‘thấy’ chứ không phải trước đó. Ông không thể có một “cái này” không bị thấy, hoặc một cái “Ta là” không năng thấy.

H: Tôi vẫn có thể nói: “Ta không thấy”.

M: Cái “‘Ta là’ thấy cái này” trở thành “‘Ta là’ thấy cái Ta không thấy” hoặc “‘Ta là’ thấy sự tối tăm”. Hành vi thấy vẫn còn.

Trong bộ ba: Cái bị biết, biết và người biết, chỉ có biết là một thực tế. Cái “Ta là” và “cái này” thì không chắc thực. Ai biết? Cái gì được biết? Không có gì chắc thực cả, ngoại trừ biết.

H: Tại sao tôi chắc chắn về hành vi biết, mà không chắc chắn về người biết?

M: Biết, cùng với hiện hữu và tình yêu, là một ảnh phản chiếu của bản chất chơn thật của ông. Người biết và cái bị biết được tâm thêm vào. Bản chất của tâm là tạo ra trạng thái nhị nguyên - chủ thể và đối tượng, trong khi chúng không có.

H: Cái gì là nguyên nhân của tham ái và lo sợ?

M: Hiển nhiên là ký ức về đau khổ và lạc thú đã qua. Chẳng có gì là bí ẩn về điều này. Xung đột chỉ khởi sinh khi tham ái và lo sợ cùng liên quan đến một đối tượng.

H: Làm thế nào để kết liễu ký ức?

M: Điều đó không cần thiết và cũng không thể thực hiện được. Hãy nhận ra rằng tất cả xảy ra trong ý thức, còn ông là gốc rễ, là cội nguồn, là nền tảng của ý thức. Thế giới không gì khác hơn là một chuỗi dài những kinh nghiệm, và ông là cái làm cho những kinh nghiệm đó được biết, nhưng ông vẫn ở bên ngoài tất cả kinh nghiệm. Cũng như nhiệt, ngọn lửa và củi đang cháy. Nhiệt duy trì ngọn lửa, lửa tiêu thụ củi. Nếu không có nhiệt thì không có ngọn lửa mà cũng chẳng có nhiên liệu. Tương tự như thế, nếu không có tánh biết thì không có ý thức mà cũng chẳng có sự sống, nó là cái biến vật chất thành phương tiện chuyên chở ý thức.

H: Ông bảo rằng nếu không có tôi thì không có thế giới, và thế giới cùng với cái biết của tôi về thế giới thì như nhau. Khoa học đã đi đến một kết luận hoàn toàn khác biệt: Thế giới tồn tại như một cái gì đó cụ thể và liên tục, còn tôi chỉ là một phó sản của tiến hóa sinh học thuộc thần kinh hệ, chính ra thần kinh hệ cũng không phải là nơi chốn của ý thức, mà chỉ là công cụ sinh tồn như một cá nhân và chủng loại. Quan điểm của ông hoàn toàn chủ quan, trong khi khoa học tìm cách mô tả mọi vật một cách khách quan. Liệu mâu thuẫn này là tất yếu?

M: Sự rắc rối thì hiển nhiên và hoàn toàn chỉ là ngôn từ. Cái gì là - là. Nó không phải chủ quan mà cũng chẳng phải khách quan. Vật chất và tâm không tách biệt, chúng chỉ là các phương diện của một năng lượng duy nhất. Nhìn tâm như một chức năng của vật chất, ông có khoa học; nhìn vật chất như sản phẩm của tâm, ông có tôn giáo.

H: Nhưng cái gì là đúng thật? Cái gì có trước, tâm hay vật chất?

M: Chẳng cái nào có trước vì không cái nào xuất hiện một mình. Vật chất là hình tướng, tâm là dang xưng. Cả hai cái tạo nên thế giới. Bao trùm và xuyên suốt tất cả là Thực tại: Hiện hữu thuần túy - tánh biết - cực lạc - chính là thể tánh của ông.

H: Tất cả những gì tôi biết là một giòng ý thức, một chuỗi bất tận của các diễn tiến. Giòng thời gian trôi chảy, không ngừng đem đến và mang đi. Tiến trình chuyển hóa tương lai thành quá khứ diễn ra không bao giờ chấm dứt.

M: Thế không phải ông là nạn nhân của chính ngôn ngữ của ông? Ông nói về giòng chảy của thời gian như thể ông đứng yên. Những sự kiện ông chứng kiến hôm qua có thể ai đó sẽ thấy vào ngày mai. Chính ông chuyển động chứ không phải thời gian. Chấm dứt chuyển động thì thời gian sẽ ngừng.

H: Thời gian sẽ ngừng nghĩa là thế nào?

M: Quá khứ và tương lai sẽ hội nhập vào cái bây giờ vĩnh cửu.

H: Điều đó nghĩa là thế nào trong kinh nghiệm thực tế? Làm sao ông biết thời gian đã ngừng đối với ông?

M: Điều đó có thể có nghĩa là quá khứ và tương lai không còn quan trọng nữa. Mà cũng có nghĩa là tất cả những gì đã xảy ra và sẽ xảy ra trở thành một cuốn sách đang mở và có thể đọc theo ý muốn.

H: Tôi có thể hình dung một loại ký ức vũ trụ, có thể tiếp cận

bằng một sự tu luyện nào đó. Nhưng làm sao có thể biết được tương lai? Cái bất ngờ là tất yếu.

M: Cái gì bất ngờ ở bình diện này lại chắc chắn có thể xảy ra khi nhìn từ một bình diện cao hơn. Xét cho cùng, chúng ta đều ở trong những giới hạn của tâm. Trong thực tế không có gì xảy ra, không có quá khứ mà cũng chẳng có tương lai; tất cả đều xuất hiện nhưng không có gì hiện hữu.

H: Không có gì hiện hữu nghĩa là thế nào? Ông trở nên vô ký, hay ngủ say? Hay ông làm cho thế giới biến mất và giữ chúng tôi trong tình trạng trống vắng cho đến khi chúng tôi được trả lại cho sự sống vào lúc ý nghĩ kế tiếp của ông chợt lóe lên?

M: Ồ, không, không đến nỗi tệ như thế đâu. Thế giới của tâm và vật, của danh xưng và hình tướng vẫn tiếp diễn, nhưng nó chẳng còn là quan trọng với Ta nữa. Cũng như cái bóng. Nó có đó, theo chân Ta bất cứ nơi nào Ta đến, nhưng không còn ngăn trở Ta nữa. Nó vẫn là thế giới của kinh nghiệm, nhưng không phải là thế giới của danh xưng và hình tướng liên hệ với Ta bởi tham ái và lo sợ. Các kinh nghiệm không còn đặc tính, mà chỉ là thuần kinh nghiệm nếu Ta có thể nói là như thế. Ta gọi chúng là kinh nghiệm vì không còn từ ngữ nào thích hợp hơn. Chúng cũng như những con sóng trên bề mặt đại dương - tức cái thường tại - nhưng không tác động đến sức an định của đại dương.

H: Ông muốn nói là một kinh nghiệm có thể là vô danh xưng, vô hình tướng và không thể xác định?

M: Thoạt tiên, tất cả kinh nghiệm là như thế. Chính tham ái và lo sợ - sinh khởi từ ký ức - gán cho kinh nghiệm danh xưng và hình tướng, và tách biệt nó khỏi những kinh nghiệm khác.

Nó không phải là một kinh nghiệm ý thức được, vì nó không đối nghịch với những kinh nghiệm khác, nhưng nó vẫn là một kinh nghiệm.

H: Nếu nó không ý thức được, tại sao lại nói về nó?

M: Hầu hết kinh nghiệm của ông là vô thức. Những kinh nghiệm ý thức được thì rất ít. Ông không biết đến thực tế này, bởi vì đối với ông chỉ những kinh nghiệm ý thức được mới đáng kể. Phải biết cái vô thức.

H: Liệu một người có thể biết cái vô thức? Làm thế nào để biết?

M: Tham ái và lo sợ ngăn che và làm cho các yếu tố biến dạng. Khi tâm không còn tham ái và lo sợ thì cái vô thức trở nên có thể tiếp cận được.

H: Điều đó có nghĩa cái vô thức được trở thành ý thức?

M: Ngược lại thì đúng hơn. Ý thức trở thành một với vô thức. Khác biệt không còn nữa, ông muốn nhìn theo cách nào cũng thế.

H: Tôi thật bối rối. Làm sao một người có thể biết nhưng lại vô thức?

M: Tánh biết không giới hạn trong ý thức. Tánh biết thuộc về tất cả những gì hiện hữu. Ý thức thì thuộc về nhị nguyên. Không có nhị nguyên trong tánh biết. Tánh biết là một khối duy nhất của nhận thức thuần túy. Tương tự như thế, một người có thể nói về hiện hữu thuần túy và sáng tạo thuần túy - vô danh xưng, vô hình tướng, im lặng nhưng hoàn toàn chơn thật, mãnh liệt và hữu hiệu. Sự hiện hữu của chúng không thể mô tả được nhưng điều đó không hề ảnh hưởng đến chúng. Dù chúng là vô thức, nhưng rất thiết yếu. Ý thức không thể thay đổi một cách cơ bản, mà chỉ có thể sửa đổi. Tất cả mọi thứ, để thay đổi, phải trải qua cái chết, qua sự thoái hóa và hủy hoại. Một món trang sức bằng vàng phải được nấu chảy trước khi được đổ vào khuôn để tạo ra một hình dáng mới. Cái gì không chấp nhận chết đi thì không thể tái sinh.

H: Không kể đến cái chết của thân xác, một người chết như thế nào?

M: Rút lui, xa lánh, buông bỏ là chết. Để sống một cách viên mãn chết là thiết yếu; mỗi một kết thúc tạo ra một khởi đầu mới.

Mặt khác, phải hiểu được rằng chỉ người chết mới có thể chết, chứ không phải người sống. Cái đang sống trong ông thì bất tử.

H: Tham ái lấy năng lượng từ đâu?

M: Tham ái lấy danh xưng và hình tướng của nó từ ký ức. Năng lượng tuôn chảy từ cội nguồn.

H: Có những tham ái hoàn toàn sai lầm. Làm sao tham ái sai lầm lại chảy ra từ cội nguồn cao cả?

M: Cội nguồn thì không đúng mà cũng chẳng sai. Tự thân ước muốn thì không sai mà cũng chẳng đúng. Nó chỉ là sự phấn đấu cho hạnh phúc. Sau khi đồng hóa chính ông với hạt bụi thân xác, ông cảm thấy mất đi cội nguồn ấy và tìm kiếm một cách tuyệt vọng cái cảm giác đầy đủ và trọn vẹn mà ông gọi là hạnh phúc.

H: Tôi đã mất nó bao giờ? Tôi chưa bao giờ có nó.

M: Ông đã có nó trước khi ông thức dậy sáng nay. Hãy ra ngoài ý thức của ông và ông sẽ tìm thấy nó.

H: Làm sao tôi ra ngoài ý thức?

M: Ông biết rồi; hãy làm đi.

H: Đó là ông nói. Tôi chẳng biết gì về nó.

M: Ta lập lại - ông biết nó. Hãy làm đi. Hãy ra ngoài, trở lại với trạng thái bình thường, tự nhiên và siêu việt của ông.

H: Tôi không hiểu gì cả.

M: Một hạt bụi trong mắt khiến ông nghĩ ông mù. Hãy rửa mắt và nhìn.

H: Tôi vẫn nhìn! Và chỉ thấy bóng tối.

M: Hãy lấy hạt bụi ra và ánh sáng sẽ tràn vào mắt ông. Ánh sáng vẫn ở đó - chờ đợi. Mắt có đó - sẵn sàng. Bóng tối mà ông thấy chỉ là cái bóng của hạt bụi. Hãy lấy hạt bụi ra và trở lại trạng thái tự nhiên của ông.

Hi vọng các bạn có thể ủng hộ trong khả năng, để giúp đỡ đội ngũ biên tập và chi phí duy trì máy chủ đang ngày một tăng. Mọi đóng góp xin gửi về:
Người nhận: Hoàng Nhật Minh
Số tài khoản: 103873878411
Ngân hàng: VietinBank