TA LÀ CÁI ĐÓ: CHƯƠNG 48. TÂM TẠO RA BẤT AN

Hỏi: Nhiều người đến gặp ông để vấn giáo. Làm sao ông biết cách trả lời?

Maharaj: Ta nghe câu hỏi thế nào, thì Ta nghe câu trả lời cũng như thế.

H: Làm sao ông biết câu trả lời của ông là đúng?

M: Một khi đã biết được nguồn gốc thật sự của những câu trả lời, Ta chẳng còn nghi hoặc chúng. Từ cội nguồn thanh tịnh chỉ có nước thanh tịnh chảy ra. Ta không quan tâm đến tham ái và lo sợ của người hỏi. Ta tương hợp với sự kiện thực tế, chứ không tương hợp với ý tưởng. Con người nhận danh xưng và hình tướng làm chính mình, còn Ta không nhận cái gì là chính Ta. Nếu Ta nghĩ mình là thân xác được biết đến bằng một danh xưng thì Ta không thể trả lời các câu hỏi của ông. Nếu Ta xem ông đơn thuần chỉ là một thân xác thì những câu trả lời của Ta chẳng lợi lạc gì cho ông. Không một chân sư nào chìm đắm trong ý tưởng. Chân sư thấy sự vật như chính chúng là và chỉ cho người khác thấy chúng như chính chúng là. Nếu ông cho người hỏi là cái mà họ nghĩ họ là thì ông chỉ làm hại họ, như họ vẫn luôn luôn tự làm hại họ một cách nghiêm trọng. Nhưng nếu ông thấy họ như họ là trong thực tế, thì điều này sẽ đem lại cho họ rất nhiều lợi lạc. Nếu họ nhờ ông chỉ cho họ cái gì phải làm, phương pháp nào phải thực hành, lối sống nào phải theo, thì chỉ trả lời: Chẳng làm gì cả, mà chỉ hiện hữu. Trong hiện hữu tất cả xảy ra một cách tự nhiên.

H: Tôi nhận thấy trong khi nói, ông dùng các tự ngữ “tự nhiên” và “ngẫu nhiên” một cách lẫn lộn. Theo tôi ý nghĩa của hai từ ngữ này khác nhau rất xa. Cái tự nhiên thì ổn định, và theo luật, một người có thể tin tưởng cái tự nhiên. Cái ngẫu nhiên thì hỗn loạn, bất ngờ và không thể đoán trước. Một người có thể giải thích một cách hợp lý rằng mọi cái đều tự nhiên, và theo luật thiên nhiên, còn bảo rằng mọi cái đều là ngẫu nhiên, không có nguyên nhân thì chắc chắn là cường điệu.

M: Nếu Ta dùng chữ “tự sinh khởi” thay cho “ngẫu nhiên” thì chắc ông vừa ý?

H: Ông có thể dùng chữ “tự sinh khởi” hay “tự nhiên” để đối lại với “ngẫu nhiên”. Trong cái ngẫu nhiên có yếu tố bất ổn, và hỗn loạn. Một sự ngẫu nhiên luôn luôn là một sự vi luật, một ngoại lệ, một ngạc nhiên.

M: Thế không phải chính cuộc đời là một chuỗi những ngạc nhiên?

H: Trong tự nhiên có sự hài hòa. Cái ngẫu nhiên là một sự hỗn loạn.

M: Ông nói như một con người, giới hạn trong thời gian và không gian, thu hẹp trong nội dung của một cái thân và một cái tâm. Cái gì thích thì ông gọi là “tự nhiên,” cái không thích ông gọi là “ngẫu nhiên”.

H: Tôi thích cái tự nhiên, cái tuân theo luật pháp, cái được mong đợi, và tôi sợ cái vi luật, cái mất trật tự, cái bất ngờ, cái vô nghĩa. Cái ngẫu nhiên thì hoàn toàn vô lý. Có thể có những cái gọi là “ngẫu nhiên may mắn” nhưng chúng chỉ chứng tỏ quy luật:

không thể có sự sống trong một vũ trụ chỉ có những ngẫu nhiên.

M: Ta nhận thấy có sự hiểu lầm. Ta muốn nói rằng ngẫu nhiên có nghĩa là một cái gì đó mà không một quy luật được biết nào có thể áp dụng đối với nó. Khi bảo rằng mọi thứ đều ngẫu nhiên, không do nhân duyên mà có, Ta chỉ muốn nói rằng các nguyên nhân và quy luật mà theo đó chúng ta vận hành đều ở ngoài sự hiểu biết, và ngay cả sự tưởng tượng của chúng ta. Nếu ông gọi cái mà ông cho là ổn định, hài hòa, có thể đoán biết được là tự nhiên, thì cái gì tuân theo những quy luật cao hơn, và được vận hành bởi những năng lực cao hơn có thể được gọi là tự sinh khởi. Như thế chúng ta có hai sự ổn định tự nhiên: cái thuộc về nhân cách, có thể đoán biết được, và cái phi nhân cách, hay siêu nhân, không thể đoán biết được. Cứ gọi đó là tự nhiên thấp hơn và tự nhiên cao hơn, và quẳng đi từ ngữ ngẫu nhiên. Khi ông trưởng thành trong kiến thức và sự sáng suốt, ranh giới giữa cái tự nhiên thấp hơn và tự nhiên cao hơn dần dần biến mất, nhưng cả hai vẫn còn cho đến khi được thấy là một. Vì, thật là kỳ lạ, mọi cái đều không thể giải thích được!

H: Khoa học giải thích rất nhiều.

M: Khoa học liên quan với danh xưng và hình tướng, khối lượng và chất lượng, mô thức và định luật; nó hoàn toàn đúng trong vị trí của nó. Nhưng cuộc sống phải được sống, không có thời gian để phân tích. Phản ứng phải là tức thời, do đó cái tự sinh khởi và vô thời là thiết yếu. Chúng ta sống và di chuyển trong cái không biết. Cái biết là quá khứ.

H: Tôi chỉ có thể căn cứ vào cái mà tôi nhận thấy tôi là. Tôi là một cá nhân, một con người trong số những con người. Một số người có thể trở nên hội nhập và hòa hợp, còn một số thì không. Có người sống thản nhiên, phản ứng tức thời và chính xác đối với từng tình huống, đánh giá đúng sự cần thiết vào đúng lúc; có người vụng về, sai lầm và thường gây phiền trược cho chính mình. Những người thích ứng để hòa hợp có thể được gọi là tự nhiên, và bị chi phối bởi luật pháp, còn những người không hội nhập thì gây rối và bị chi phối bởi những tình cờ ngẫu nhiên.

M: Ngay chính cái ý tưởng về sự hỗn loạn đã bao hàm ý nghĩa của sự ổn định, có tổ chức và tương quan qua lại. Hỗn loạn và hài hòa - không phải chúng là hai khía cạnh của cùng một trạng thái?

H: Nhưng hình như ông nói rằng tất cả đều hỗn loạn, ngẫu nhiên và không thể đoán trước.

M: Đúng, theo nghĩa không phải tất cả những quy luật của hiện hữu là có thể biết được, và không phải tất cả sự kiện đều có thể đoán trước được. Ông càng hiểu rõ thì vũ trụ càng trở nên mãn nguyện, về mặt cảm xúc lẫn tâm lý. Thực tại thì tốt và đẹp, chúng ta tạo ra sự hỗn loạn.

H: Nếu ông muốn nói chính ý chí tự do của con người tạo ra những cái tình cờ ngẫu nhiên thì tôi đồng ý. Nhưng chúng ta chưa bàn đến ý chí tự do.

M: Sự ổn định của ông là cái cho ông lạc thú, và sự bất ổn là cái cho ông đau khổ.

H: Ông có thể nói như thế, nhưng đừng bảo tôi rằng hai cái là một. Hãy nói với tôi bằng ngôn ngữ của chính tôi - ngôn ngữ của một cá nhân tìm kiếm hạnh phúc. Tôi không muốn bị lừa phỉnh bằng những biện thuyết bất nhị.

M: Điều gì khiến ông tin rằng ông là một cá nhân riêng biệt.

H: Tôi hành xử như một cá nhân. Tôi hành hoạt do chính tôi. Tôi nghĩ đến tôi trước tiên, và mọi cái khác chỉ là tương thuộc với tôi. Nói tóm lại, tôi bận rộn với chính tôi.

M: Tốt, cứ tiếp tục bận rộn với chính ông. Thế ông đến đây về việc gì?

H: Việc làm tôi an tâm và hạnh phúc lâu nay. Phải thú thật là tôi không thành công lắm. Tôi không an ổn mà cũng chẳng hạnh phúc. Vì thế, tôi đến đây. Nơi này mới đối với tôi, còn lý do tôi đến đây thì rất cũ: Tìm kiếm hạnh phúc an ổn, sự an ổn hạnh phúc. Cho đến nay tôi vẫn chưa tìm thấy. Liệu ông có thể giúp tôi?

M: Cái chưa bao giờ mất thì không bao giờ có thể tìm ra. Chính sự tìm kiếm an vui làm cho ông xa lìa sự an vui. Không tìm thì không mất. Căn bệnh rất đơn giản và cách trị liệu cũng đơn giản như thế. Chính tâm ông làm cho ông cảm thấy bất an và bất hạnh. Sự mong chờ khiến ông bất an, ký ức làm cho ông bất hạnh. Đừng dụng tâm sai lầm thì kết quả sẽ tốt đẹp với ông. Ông không cần phải tu sửa tâm, mà chính tâm tự tu sửa miễn là ông buông bỏ tất cả mọi lo âu với quá khứ và tương lai, sống trọn vẹn trong cái bây giờ.

H: Nhưng cái bây giờ không có phương vị. Tôi sẽ không là ai cả, không là gì cả!

M: Đúng thế. Vì không là gì cả và không là ai cả nên ông an ổn và hạnh phúc. Ông có thể chứng nghiệm những gì mà ông hỏi. Cứ thử xem.

Nhưng hãy trở lại với cái ngẫu nhiên và cái tự sinh khởi, hay tự nhiên. Ông bảo tự nhiên thì ổn định còn ngẫu nhiên là một dấu hiệu của sự hỗn loạn. Ta phủ nhận sự khác biệt và bảo rằng chúng ta gọi một sự kiện là ngẫu nhiên khi không thể truy tìm những nguyên nhân tạo ra nó. Trong cái tự nhiên không có chỗ cho hỗn loạn. Chỉ trong tâm con người mới có hỗn loạn. Tâm không nắm bắt được cái tổng thể - tầm thấy của nó quá thiển cận. Tâm chỉ thấy những cái manh múm rời rạc và không thể nhận thức toàn thể bức tranh. Cũng như một người nghe tiếng nhưng không hiểu ngôn ngữ của người nói, nên quy kết cho người nói là huyên thuyên vô nghĩa, và hoàn toàn sai lầm. Những gì nghe như một chuỗi âm thanh hỗn loạn với người này thì lại là một bài thơ tuyệt tác đối với người khác.

Vua Jataka có lần chiêm bao thấy mình là một kẻ ăn mày. Khi tỉnh giấc vua hỏi Đạo sư Vasishta: Ta là một ông vua chiêm bao thấy mình là kẻ ăn mày, hay là một kẻ ăn mày chiêm bao thấy mình làm vua? Vị đạo sư trả lời: Ngài không phải cả hai, mà là cả hai.

Ngài là, bởi vì ngài hành xử một cách tương ứng; ngài không là vì điều đó không lâu dài. Liệu ngài có thể mãi mãi là một ông vua hay một kẻ ăn mày? Tất cả đều thay đổi. Ngài là cái không thay đổi. Vậy ngài là cái gì? Vua Jataka đáp: Phải, Ta không phải là vua mà cũng chẳng phải là kẻ ăn mày, Ta là nhân chứng vô tư. Vị Đạo sư bảo: Còn một ảo tưởng cuối cùng - ngài cho mình là người giác ngộ, khác biệt với người thường và cao siêu hơn người thường.

Một lần nữa ông lại đồng hóa mình với tâm, trong trường hợp này là một cái tâm đạo đức và có thể là gương mẫu về mọi phương diện. Bao giờ còn thấy có sự khác biệt dù chỉ là nhỏ nhoi thì ông còn xa lạ với thực tại. Ông đang ở trên bình diện của tâm. Khi nào cái “Ta là chính ta” ra đi, thì cái “Ta là tất cả” đến. Khi cái “Ta là tất cả” đi, cái “Ta là” đến. Khi ngay cả cái “Ta là” ra đi, thì chỉ riêng thực tại là, và trong đó mỗi một cái “Ta là” đều được gìn giữ và tôn vinh. Đa dạng nhưng không tách biệt là cái tối hậu mà tâm có thể chạm đến. Bên ngoài cái đó mọi hoạt động chấm dứt, vì trong đó mọi cứu cánh đã đạt được và mọi mục đích đã hoàn thành.

H: Một khi đã đạt được Trạng thái Tối hậu có thể nào chia sẻ nó với người khác?

M: Trạng thái Tối hậu là cái chung, ở đây và bây giờ, trong đó mọi người đều đã chia sẻ. Nó là trạng thái của hiện hữu - biết và thích. Ai mà không thích hiện hữu, hay không biết sự tồn tại của chính mình? Nhưng chúng ta không biết lợi dụng niềm vui sướng vì biết này, chúng ta không vào sâu trong nó và thanh lọc tất cả những gì không thuộc về nó. Công việc tự thanh lọc nội tâm, tẩy uế cái Psyche này là vô cùng thiết yếu. Cũng như một hạt bụi lọt vào mắt làm cho mắt sưng lên và xóa nhòa cả thế giới, thì cái ý tưởng sai lầm “Ta là thân-tâm” là nguyên nhân của lòng vị kỷ, và ngăn che vũ trụ. Chống lại với ý thức cho rằng mình là một con người hữu hạn và riêng biệt chỉ là chuyện vô ích, nếu mọi gốc rễ của nó không được đánh bật lên và phơi bày. Lòng vị kỷ bám rễ trong những ý tưởng sai lầm về chính mình. Làm cho tâm trong sáng chính là Yoga.

Hi vọng các bạn có thể ủng hộ trong khả năng, để giúp đỡ đội ngũ biên tập và chi phí duy trì máy chủ đang ngày một tăng. Mọi đóng góp xin gửi về:
Người nhận: Hoàng Nhật Minh
Số tài khoản: 103873878411
Ngân hàng: VietinBank

TỦ SÁCH TINH HOA:

Sách nói: 09:06:55

Luật Tâm Thức (Ngô Sa Thạch)

Sách nói: 13:44:35

Sapiens - Lược Sử Loài Người (Yuval Noah Harari)

Sách nói: 07:24:58

Lược Sử Thời Gian (Stephen Hawking)

Sách nói: 06:56:04

1001 Bức Thư Viết Cho Tương Lai (Nhiều Tác Giả)

Sách nói: 18:15:13

Hồi Ký Nguyễn Hiến Lê (Nguyễn Hiến Lê)

Sách nói: 06:23:24

Totto-Chan Bên Cửa Sổ (Kuroyanagi Tetsuko)

Sách nói: 13:13:31

Thiên Tài Bên Trái - Kẻ Điên Bên Phải (Cao Minh)

Sách nói: 02:24:49

Tứ Diệu Đế (Ajahn Sumedho)

Sách nói: 13:28:33

Cha Giàu Cha Nghèo (Robert T. Kiyosaki)