TINH HOA CÁC ĐẠO GIÁO: CHƯƠNG 23. SỬ QUAN (THEO TRUNG DUNG VÀ DỊCH LÝ)

(Con người cần được đặt lại vào Trung Tâm vũ trụ, điểm xuất phát của con người. Xưa, khi trình độ hiểu biết con người còn thấp kém, con người đã xa lìa, thì nay trong tay đã sẵn có những kiến thức mới về không gian, con người cần trở về Trung Tâm Điểm ấy.) [1]

Nghiên cứu Trung Dung và Dịch lý, chúng ta có thể tìm thấy một sử quan mới mẻ.

Xưa nay, nhiều người vì có quan niệm “tĩnh” về vũ trụ, nên cho rằng con người, đời nào cũng giống đời nào sinh ra là để chịu khổ sở gian truân, ngõ hầu đền bù những tội ác xa xăm và hiện tại; cho đời là bể khổ, đày châu lệ, chỉ muốn thoát ly đời; cho xác thân là thù địch, cố dày vò thân xác, để được coi là nhân, là đức; cúi đầu chịu mọi sự gian nan thống khổ, coi đó là những hình phạt của thần thánh; suốt đời nơm nớp lo âu, khẩn cẩu thần nọ thánh kia hộ trì cho mình siêu thoát, một khi dắm mắt, tắt hơi.

Một quan niệm như vậy dĩ nhiên làm mất hết vẻ hiên ngang và hùng khí của con người, coi con người như một thứ đồ chơi, để thần minh tha hồ dập vùi theo ý thích, thương thì để nguyên, giận lên thì phá phách cho tan tác thành tro bụi; coi lịch sử như đã đi đến tuyệt đích không còn gì để diễn tiến nữa; tô vàng son vào một dĩ vãng mình không tham dự; oán thán chê bai cuộc sống hiện tại, cho rằng chẳng mấy huy hoàng.

Nhưng nếu ta có một cái nhìn bao quát, cởi mở, nếu ta có một quan niệm “động” về lịch sử, ta sẽ thấy con người thực ra đã, đang và còn sẽ tạo cho mình một lịch sử rất ly kỳ, lắm truân chuyên, nhưng cũng lắm vinh quang. Trên thực tế, con người luôn tiến hoá.

Nói đến tiến hoá, tức là nói đến chiều hướng và mục phiêu cuộc tiến hoá đó.

Cho nên, đề cập đến sử quan nhân loại, là đề cập đến chiều hướng tiến hoá của nhân loại, đến những giai đoạn dĩ vãng và tương lai của con đường tiến hoá ấy, cũng như đến mục đích và kết quả của công cuộc tiến hoá ấy.

Trung Dung đã cho ta biết căn bản của vũ trụ nhân quần, thì cũng chỉ luôn cho ta biết mục phiêu của nhân loại.

Đâu là căn bản vũ trụ, nhân quần? Trung điểm, Trời.

Đâu là mục phiêu của nhân loại, của quần sinh? Cũng vẫn là Trời, là Trung Điểm.

Vòng Dịch Phục Hi sẽ cho ta biết các chặng đường tiến hoá của nhân quần từ lúc ban sơ đến lúc chung cuộc.

Vòng Dịch Văn Vương phơi bày cho ta thấy cùng một lúc các giá trị tôn ti, quí tiện của đất trời. [2]

Ta thường thấy trong Kinh Dịch, 64 quẻ xếp theo hình vuông, lồng trong 64 quẻ xếp theo hình tròn.

Hình vuông tượng trưng cho không gian, cho các giá trị phô diễn đồng thời trong không gian, thời gian.

Hình tròn tượng trưng cho thời gian, cho các giá trị phô diễn liên tiếp trong thời gian. [3]

Dịch là phản ảnh cuộc đời. Cho nên ta cứ việc nhìn bao quát các nếp sống của cá nhân và đoàn thể diễn ra cùng một lúc trong không gian, hoàn vũ, là ta có thể suy ra được các lớp lang lịch sử của nhân loại liên tục diễn tiến trong thời gian....

Thực ra vấn đề chiều hướng và giai đoạn cũa lịch sử không phải là một vấn đề mới mẻ.

Auguste Comte (1798-1857) đã tìm ra 3 giai đoạn của lịch sử:

1. Trạng thái thần quyền (état théologique).
2. Trạng thái siêu hình (état métaphysique).
3. Trạng thái thực tiễn (état positif).

Nhưng ta thấy quan niệm trên chỉ cho ta biết dĩ vãng và một phần của hiện đại, còn tương lai vẫn chìm đắm trong mơ hồ, bí ẩn.

Dựa vào Dịch và Trung Dung ta có thể tìm ra một chu kỳ lịch sử mênh mông, bát ngát hơn nhiều.

Chúng ta đại khái có thể phác hoạ chu kỳ lịch sử nhân loại bằng chín giai đoạn sau: [4]

1. Giai đoạn thần quyền (Tốn)
2. Giai đoạn siêu hình (Khảm)
3. Giai đoạn thực tiễn (Cấn)
4. Giai đoạn vật chất (Khôn)
5. Giai đoạn Giác Ngộ (Chấn)
6. Giai đoạn nhân đạo (Ly)
7. Giai đoạn nghệ thuật đạo đức (Đoài)
8. Giai đoạn thiên đạo (Kiền)
9. Giai đoạn toàn thiện, toàn mỹ (Thái Cực)[5]

Chu kỳ lịch sử nhân loại khó ước lượng được là bao nhiêu năm.

Thiệu Khang Tiết cho là 129.600 năm (360 X 360)

Các triết gia Hi Lạp cho là 25.920 năm.

Các triết gia Ấn Độ cho rằng chu kỳ lịch sử nhân loại là 4.320.000 năm, còn chu kỳ lịch sử vũ trụ là 4.320. 000.000. [6]

Đà diễn tiến của lịch sử cũng như của con người đều theo định luật doanh hư, tiêu tức, vãng lai, tiến thoái của trời đất.

Trong nửa chu kỳ đầu, tinh thần dần dà suy, vật chất dần dà thịnh.

Trong nửa chu kỳ sau, vật chất dần dà suy, tinh thần dần dà thịnh.[7]

Lẽ Âm Dương tiêu trưởng trong các học thuyết Âu Á.

Nhịp điệu thăng, trầm, suy, thịnh của lịch sử nhân loại cũng đươsïc áp dụng trong khúc hoà ca của vũ trụ và vạn vật. ^[8]

Lẽ Âm Dương tiêu tức, vãng lai trong hoàn võ và trong con người.

Đó là đà diễn tiến theo 2 chiều Âm Dương của vòng Dịch. [9]

Dựa trên những hiện tượng lịch sử, thì nhân loại mới đang đi giữa giai đoạn thực tiễn và giai đoạn vật chầt. Nghĩa là con đưởng tiến hoá của nhân loại còn xa lắc, xa lơ, và tương lai nhân loại còn muôn vàn rực rỡ.

Con người còn phải lao lung vất vả, còn phải suy tư, lao tác, còn phải khám phá, còn phải đào thải, còn phải lọc lõi nhiều rồi mới tiến tới vinh quang được.

Đi hết giai đoạn vật chất, con người sẽ đi đến chỗ bế tắc, đến đầu đường; muốn khỏi tiêu diệt, tất nhiên phải quay lưng lại vật chất mà hướng về phía tinh thần, thế là Phục Sinh (Régénération, Palingénésie), thế là Hồi Phục (Conversion). Dịch gọi thế là “Cùng tắc thông”, hay “Cùng tắc biến”.

Đi vào con đường vật chất tức là đi vào con đường truỵ lạc, sa đoạ tinh thần.

Đi vào con đường tinh thần là đi vào con đường giải thoát, phục sinh (Rédemption, salut, régénération).

Cổ nhân đã xác định thời kỳ Hồi Phục của con người. Thời kỳ ấy chính là thời kỳ đen tối nhất của nhân loại, tượng trưng bằng giờ Tý (nửa đêm), và bằng quẻ Khôn, hoàn toàn vật chất. [10]

Nhưng giữa tối tăm, ánh sáng sẽ hiện ra; giữa chết chóc, sự tái sinh sẽ mầm mộng; sau thời kỳ vật chất vô thần, con người sẽ hồi hướng, và quay về với giá tri tinh thần. Kinh Dịch gọi luca ấy là quẻ Phục.

Sự sinh lại ấy, người xưa ví như là con người được thai nghén lại một lần nữa, vì thế dùng chữ Tí (子 Tí =子 Tử = Con), chữ Nhâm 壬 (Đồng âm với chữ Nhâm = 妊 = Có mang); chữ Thai 胎 để chỉ thời kỳ đó. [11]

Chu kỳ lịch sử tiên đoán được bằng các vòng Dịch, Can Chi và Trường sinh.

Thời kỳ ấy là thời kỳ hồi phục, vì nhân loại đã thấy được “Thiên Địa chi Tâm”, thấy được rằng “trong lòng mình có trời ngự trị” [12]

Theo sử quan này thì con người mới đầu dĩ nhiên là phải gian truân, phải phong trần (Cấu = phong trần), nhưng đến chung cuộc sẽ được hiển vinh, hạnh phúc (Kiền = Trời; Đế vượng = vua Trời xương thịnh; Bính Đinh = Sáng láng, rực rỡ) ^[13], để rồi vào yên nghỉ trong Trung Cung, trong Thái Cực, Hoàng Cực. Thế là “Hưu hồ thiên quân”, “Yên nghỉ trong lòng Trời” theo Trang Tử.

Mỗi cá nhân, ai cũng phải đi theo đúng con đường đã vạch cho nhân loại, và hoàn võ, nhưng tuỳ sự hiểu biết, tuỳ theo tốc độ của trí tuệ, tuỳ theo công phu tu luyện, thời gian trên trở nên co giãn vô hạn định,

Vì: -129.600 năm cũng là 1 chu kỳ.

-25.920 năm cũng là 1 chu kỳ [14]

-1 năm cũng là 1 chu kỳ.

-1 tháng cũng là 1 chu kỳ.

-1 ngày cũng là 1 chu kỳ.

-1 hô hấp cũng là 1 chu kỳ.

-1 chớp mắt cũng là 1 chu kỳ ( vì cũng gồm 2 chiều Âm Dương, động tĩnh, hạp tịch của trời đất.) [15]

Con đường thăng trầm gian lao ấy, tức là con đường định mệnh của nhân loại. Theo từ ngữ Ấn Độ thì đấy là Duyên Nghiệp, Duyên Kiếp của con người (Karma). Tìm ra được vòng Duyên Nghiệp ấy tức là tìm ra được vòng Dịch, tìm ra được Con Đường Giải Thoát. ^[16]

Mỗi giai đoạn lại cho con người trông thấy 1 khía cạnh của Toàn Thể bao la, mỗi giai đoạn lại làm cho con người giàu có thêm về 1 loại tư tưởng, lại khoác cho con người một bộ mặt mới.

Suy rộng ra, như Trái Đất có lúc xa, lúc gần mặt trời, thì nhân loại cũng có lúc xa, lúc gần Thượng Đế. Nhưng vòng tiến hoá của con người đã được vạch sẵn từ muôn thủa, cũng như vòng chu luân của trái đất và các vì sao đã được vạch sẵn từ khi chúng vừa dược dựng nên.

Thế tức là:

“Người tận thế, đất sét xưa nặn lại,

Hạt trường sinh gieo từ buổi hỗn mang.

Ngày khai thiên Trời đã chép kỹ càng,

Toàn lịch sử của muôn ngàn thời đại.” ^[17]

Con người sinh ra đời, cần phải phát huy mọi khả năng của mình, thực hiện mọi giá trị tiềm ẩn của mình, và chỉ được dừng chân đứng lại khi đã đạt mức chí thành, chí thiện, [18] khi đã thoát khỏi mọi hình tướng danh sắc, hiện tượng bên ngoài, trở về được với Hư Vô, Diệu Hữu, [19] vì mục đích của nhân loại cũng như của cá nhân là đạt tới Toàn Thể, tới Thiên Địa chi Tâm.

Hi vọng các bạn có thể ủng hộ trong khả năng, để giúp đỡ đội ngũ biên tập và chi phí duy trì máy chủ đang ngày một tăng. Mọi đóng góp xin gửi về:
Người nhận: Hoàng Nhật Minh
Số tài khoản: 103873878411
Ngân hàng: VietinBank

TỦ SÁCH TINH HOA:

Giải Mã Trí Tuệ Cảm Xúc (Andrea Bacon)

Sách nói: 04:55:54

Đừng Bao Giờ Từ Bỏ Khát Vọng (Nick Vujicic)

Sách nói: 01:29:12

Điều Kỳ Diệu Của Thái Độ Sống (Mac Anderson)

Sách nói: 05:40:28

Đánh Thức Năng Lực Vô Hạn (Anthony Robbins)

Sách nói: 05:47:17

Dám Hạnh Phúc (Kishimi Ichiro)

Sách nói: 12:25:10

Cuộc Sống Không Giới Hạn (Nick Vujicic)

Sách nói: 06:09:38

Con Không Ngốc, Con Chỉ Thông Minh Theo Một Cách Khác (Lư Tô Vỹ)

Sách nói: 10:25:30

Chủ Nghĩa Khắc Kỷ - Phong Cách Sống Bản Lĩnh Và Bình Thản (William B. Irvine)

Sách nói: 06:58:23

Cho Đi Là Còn Mãi (Azim Jamal)