SUY NGẪM VỀ THIỆN VÀ ÁC: CHƯƠNG 2. NHU CẦU NÀY ĐÃ KHÔNG XẢY RA

Mẹ đã tình cờ xóa bỏ lòng tin về sự tồn tại của tôi là cần thiết khi tôi 16 tuổi. Đó là vào ngày lễ Giáng Sinh.

Bà và cô em gái đang xem lướt qua những tấm ảnh nằm trên bàn bếp. Đó là những bức ảnh chụp một người đàn ông mặc quân phục mắt nheo lại dưới ánh nắng mặt trời sa mạc, miệng ngậm cán tẩu. Mẹ nói: “Nếu tất cả mọi thứ xảy ra khác đi thì ông ta đã có thể là cha con”. Tôi nghĩ: “Nếu ông ấy là cha tôi thì tôi có còn là tôi không?”.

Cái nhìn thoáng qua của tuổi mới lớn về điều ngẫu nhiên đã bất ngờ ám ảnh tôi. Cho dù sự thuyết phục theo trực giác nói rằng sự hiện diện của tôi trong thế giới này có chút gì đó cần thiết, thì khả năng không chắc chắn và đáng lo ngại mà tôi không cần đến vẫn đang gặm nhắm. Bỏ qua sự chọn lựa của mẹ tôi đối với những người theo đuổi bà, có phải thực sự còn có vô số tinh trùng của một người cha khác được cấy vào tử cung của mẹ tôi không? Có phải đứa trẻ được sinh ra từ sự pha trộn các nhiễm sắc thể như vậy là tôi không? Hoặc nếu có một loại tinh trùng tương tự đã tìm ra nơi trú ẩn trong chu kỳ rụng trứng kế tiếp của mẹ tôi, có phải đứa bé đó là tôi không?

Hoặc nếu khẩu súng của cảnh sát đã bắn chết Erwin von Scheubner Richter vào ngày 9 tháng 11 năm 1923 lệch góc sang phải một chút thì có phải nó đã bắn trúng Adolf Hitler không? Nếu Hitler chết, mẹ tôi và người đàn ông mà bà dự định kết hôn có phải đã không gặp nhau ở hoang mạc Bắc Phi không? Giống như vậy, tấm ảnh tương tự cũng đã được góp nhặt bằng những cách thức không thể đoán trước được trong vô số hoàn cảnh, lựa chọn và sự việc, dẫn dắt bà đến gặp người cha thực sự của tôi vài năm sau đó.

Là một trong số 6 tỷ con người đang lo lắng, tôi nhấn mạnh sự không thể khi dành ra hơn 27 năm trên hành tinh này để lật đổ niềm tin vững chắc trong thâm tâm cho rằng tôi là một linh hồn độc lập và vĩnh cửu. Tuy nhiên, khi nào tôi còn có thể nhớ được, điều này cũng tương tự như tôi đã nhìn một cách thành thật và chăm chú vào thế giới của mọi vật và mọi người, tránh xa cái tổ chim đơn độc được che giấu bên trong xác thịt này. Con người mà câu chuyện của ông ta bắt đầu bằng việc nhớ lại khi ngồi trong lòng một người phụ nữ, nép mình vào những nếp áo choàng lông thú của bà, chăm chú nhìn qua cửa sổ máy bay nhìn xuống những ngôi nhà cùng những chiếc xe hơi nhỏ xíu của thành phố Toronto, dường như đã trở thành một con người thực sự mà giờ đây đang viết những dòng chữ này.

Bằng cách thức trừu tượng và không hiệu quả, tôi biết điều này không thể là sự thực. Vì tôi đã lớn lên và thay đổi. Tôi không còn nhận định được đó là thể xác 3 tuổi hay trí óc 30 tuổi của mình. Về mặt thể chất, cảm xúc và tinh thần, tôi đã trở thành một người khác. Nhưng tôi không thể chịu được cảm giác mình vẫn là người từng ngọ nguậy những ngón tay mũm mĩm và bộc lộ niềm vui thích trẻ thơ. Ngay khi tôi hướng sự chú ý của mình vào con người thực sự này thì anh ta lại trườn người đi. Anh ta biến mất.

Tôi không chọn có mặt ở đây, nhưng giờ đây tôi không thể chấp nhận được ý nghĩ mình không tồn tại. Tuy có một cảm nhận nào đó về tính cần thiết trong sự hiện hữu của mình, nhưng điều chắc chắn duy nhất mà tôi phải đối mặt là con người có vẻ cần thiết đó sẽ bị tàn lụi đi. Trái tim này sẽ ngừng bơm máu, hai lá phổi này sẽ ngừng việc hút dẫn khí, các tế bào thần kinh này sẽ ngừng kích thích trí não tôi. Thể xác tôi sẽ thối rữa hoặc bị ngọn lửa thiêu rụi và theo thời gian, tôi chỉ còn sống lay lất như những sợi chỉ mỏng manh, như một ký ức trong trí nhớ nhạt nhòa của những người đã có dịp gặp tôi. Và khi những sợi chỉ này biến mất, chỉ còn những tấm ảnh cùng những dấu vết mà tôi để lại trên báo chí và đĩa vi tính. Rồi chẳng bao lâu, những dấu vết này cũng sẽ trở thành cát bụi.

Tôi né tránh những ý nghĩ đó bằng việc tập trung hoàn thành những công việc bận bịu trong ngày. Hay nói cách khác, sự thôi thúc bản năng để tồn tại đã giúp tôi tập trung vào công việc này. Vì ngay cả khi ngừng suy ngẫm về tính ngẫu nhiên và nhất thời của sự tồn tại, tôi thấy bản thân mình liên tục bị giằng xé bởi những ý nghĩ và cảm giác khác đang đòi được chú ý. Tôi không muốn thoát khỏi sự suy tư sâu lắng nhưng tôi thấy khó có thể ngăn được sự thôi thúc đó đi đến một nơi nào khác. Những lúc như vậy, toàn bộ cơ thể tôi là đối tượng của những sự thôi thúc mà tôi chỉ vừa vặn kiểm soát được. Bất chấp điều đó, tôi đã rút khỏi sự nhận thức về tính thay đổi liên tục của cuộc sống và trở về với lớp vỏ của mối bận tâm: lo nghĩ về bản thân mình.

Khi Dante bước vào tầng thứ chín và là tầng cuối cùng của địa ngục, ông thấy mình đứng bên lề của một tảng băng khổng lồ. Ông ta tránh một cơn gió tối tăm, lạnh lẽo và phát hiện ra Satan đã nhận chìm lồng ngực mình vào tảng băng, vỗ mạnh sáu chiếc cánh giống như cánh dơi. Trái với những tầng địa ngục bắt lửa bên trên, nơi những linh hồn phải chịu sự tra khảo tàn bạo dựa trên tội lỗi, thì ở đây “vua của tất cả những tai họa” đã bị đông cứng lại và bị sập bẫy. Tương tự, nỗi lo sợ không ngừng cùng cảm giác khao khát trong tôi như được điều khiển bởi một bản chất tàn bạo dường như đã bị đông cứng lại. Đây là nơi sự chối bỏ điều ngẫu nhiên bất ngờ của cuộc sống và sự khẳng định tính cần thiết của riêng tôi được cảm nhận mạnh mẽ nhất. Sự tấn công bất ngờ của Dante vào địa ngục cho thấy càng đến gần trái tim của người bị mê muội thì bạn càng bị tước đi ánh sáng và sự nóng ấm. Bạn cảm thấy xa lạ và tuyệt vọng. Địa ngục là một cách nói ẩn dụ về cảnh hoang tàn hiu quạnh ấy.

Nhưng ma quỷ chỉ là một cách tượng trưng, miêu tả một phản ứng có tính cưỡng bức đối với thế giới ngẫu nhiên để đi vào nơi chúng ta bị ném vào từ lúc mới sinh. Có điều gì đó thật mãnh liệt về bản thân thế giới ngẫu nhiên. Đây là nơi những điều chúng ta không muốn xảy ra đã xảy ra. Tiếng bánh xe nghiến xào xạo trên băng tuyết và quẹo ra khỏi con đường để chui vào những lùm cây thay vì đi tới điểm đến của chúng. Lũ lụt, bom đạn và động đất đã nhanh chóng phá hủy những gì do lao động tạo ra. Lúc tôi cảm thấy bị bao vây mọi phía: bên trong thì thôi thúc làm thế nào để tồn tại, bên ngoài thì bị khống chế, lấn át bởi thảm kịch của một thế giới đau khổ. Cho dù tôi đã lựa chọn làm điều tốt một cách chân thành và nhiệt tình thì tôi vẫn tiếp tục làm điều ngược lại. Tôi nói về những giá trị được kiểm soát chặt chẽ nhất nhưng chỉ thấy bản thân mình đang ngày càng phản bội lại chúng. Tôi nguyện cống hiến cuộc đời mình cho sự phồn vinh, hạnh phúc của người khác nhưng vẫn cương quyết giữ lại lời cam kết về sự phồn vinh, hạnh phúc của riêng mình.

Shantideva, tín đồ Phật giáo Ấn Độ thế kỷ VIII đã viết: “Tôi ao ước thoát khỏi sự đau đớn nhưng vẫn phải xông vào nó; tôi khao khát hạnh phúc nhưng phải điên cuồng tiêu diệt nó như một kẻ thù”. Hàng ngàn năm sau, Pascal đã nhận xét: “Chúng ta khao khát chân lý nhưng chỉ thấy bản thân mình không có gì ngoài những điều không chắc chắn. Chúng ta tìm kiếm hạnh phúc nhưng chỉ thấy đau khổ và chết chóc”. Những mâu thuẫn như vậy còn nhiều hơn những sai sót đạo lý thông thường có thể sửa chữa được bằng nỗi lo của sự trừng phạt hay sự bộc phát nhất thời tính ngay thẳng. Dường như nó xuất hiện để thêu dệt tấm vải cho chính sự tồn tại.

Thậm chí khi một giọng nói kẻ cả điềm tĩnh nói tôi đang mâu thuẫn với chính mình bằng việc thỏa mãn một sự cưỡng bức, vậy tại sao tôi lại thấy quá khó để từ bỏ nó? Điều này giống như có một sức mạnh to lớn đang dẫn dắt tôi hướng đến một số mệnh lệnh không thể thoái thác. Phần nào trong tôi bị mê hoặc, như đang mộng du, tuân theo một sức hút đầy đam mê dẫn tới một cảm nhận mà người ta không thể từ bỏ. Tôi biết nguyên nhân tại sao tôi không thể làm những gì mình có thể làm nhưng dường như không thể cưỡng lại được. Cuộc đấu tranh để chống lại sự mê hoặc quyến rũ cũng tương tự như cuộc đấu tranh chống lại sức lôi kéo của thủy triều. Và những điều khao khát này là những chiếc bóng mờ nhạt của những gì sâu xa và tăm tối hơn, cuốn đi sự hiện hữu của chúng ta, nó được gọi là ma quỷ…

Hi vọng các bạn có thể ủng hộ trong khả năng, để giúp đỡ đội ngũ biên tập và chi phí duy trì máy chủ đang ngày một tăng. Mọi đóng góp xin gửi về:
Người nhận: Hoàng Nhật Minh
Số tài khoản: 103873878411
Ngân hàng: VietinBank

TỦ SÁCH TINH HOA:

Sách nói: 01:00:00

Thay Thái Độ Đổi Cuộc Đời (Jeff Keller)

Sách nói: 09:41:41

Sức Mạnh Tiềm Thức (Joseph Murphy)

Sách nói: 05:57:45

Sức Mạnh Của Tĩnh Tâm (Hải Hoa)

Sách nói: 02:24:22

Sức Mạnh Của Sự Khích Lệ (Ken Blanchard)

Sách nói: 05:00:59

Sức Mạnh Của Sự Khác Biệt (Steve Jobs)

Sách nói: 04:53:44

Sống Đơn Giản Cho Mình Thanh Thản (Shunmyo Masuno)

Sách nói: 04:55:27

Nuôi Con Không Phải Là Cuộc Chiến - Quyển 1 (Hachun Lyonnet)

Sách nói: 04:27:50

Mình Là Cá Việc Của Mình Là Bơi (Takeshi Furukawa)

Sách nói: 08:50:30

Lẽ Phải Của Phi Lý Trí (Dan Ariely)