TRUNG DUNG TÂN KHẢO: CHƯƠNG 5. ÍT NGƯỜI THEO ĐƯỢC ĐẠO TRUNG DUNG
第 五 章
子 曰: 道 其 不 行 矣 夫.
PHIÊN ÂM
Tử viết: «Đạo kỳ bất hành hĩ phù.»
CHÚ THÍCH
Mượn lời Chu Hi
Chu Tử viết: «Tự thánh học bất truyền, vi sĩ giả bất tri học chi hữu bản nhi sở dĩ cầu ư thư bất việt hồ ký tụng huấn hỗ văn từ chi gian. Thị dĩ thiên hạ chi thư dũ đa nhi lý dũ muội, học giả chi sự dũ cần nhi tâm dũ phóng, từ chương dũ lệ, nghị luận dũ cao nhi kỳ đức nghiệp, sự công chi thực dũ vô.» (Tứ thư tiết yếu, tr.7. Tựa)
SÁCH HAY MỖI NGÀY:
Tuổi Trẻ Đáng Giá Bao Nhiêu
Khéo Ăn Nói Sẽ Có Được Thiên Hạ
Dẫu Có Ra Đi Vẫn Sẽ Cười
Thiên Tài Bên Trái, Kẻ Điên Bên Phải
Nói Chuyện Là Bản Năng, Giữ Miệng Là Tu Dưỡng, Im Lặng Là Trí Tuệ
(Chu Tử nói: Từ khi phép học để nên thánh hiền không truyền tụng, các học giả không biết lý do của sự học mà học chỉ học từ chương, học chú thích, học thuộc lòng. Do đó sách vở ngày một nhiều mà nghĩa lý ngày một mờ tối, học hành ngày một vất vả mà tâm hồn ngày một phóng túng, văn chương ngày một hay, nghị luận ngày một cao, mà thực hành trau dồi đức độ thì ngày một hết.)
Mượn lời Trương thị
Tục nho dụng công quá cần nhi muội ư đạo, dị đoan ngụ ý cao viễn nhi ly hồ trung. 俗 儒 用 功 過 勤 而 昧 於 道, 異 端 寓 意 高 遠 而 離 乎 中(Tục nho thực là vất vả mà chẳng hiểu đạo lý; tin dị đoan, ý nghĩa viễn vông mà quên mất đường ngay chính.) (ibidem)
DỊCH CHƯƠNG 5
Đức Khổng nói: Đạo khó theo, đạo theo là khó,
Ở trên đời ít có ai theo.[1]
BÌNH LUẬN
Bình luận các chương 3, 4, 5:
Ba chương này ý nói đạo Trung Dung:
(1) Cao siêu; (2) Khó biết; (3) Khó hiểu.
Cao siêu
Đạo Trung Dung cao siêu toàn mỹ vì nó chỉ vẽ cho con người con đường hoàn thiện, con đường hiền thánh, con đường phối thiên.
Chu Hi cho rằng Trung Dung là đạo thống tương truyền của thần thánh thay Trời lập cực từ thượng cổ.[2]
Trương Hoành Cừ nói: «Người theo đạo Nho sẽ từ chỗ minh triết tiến tới toàn thiện, rồi lại từ chỗ toàn thiện tiến tới chỗ minh triết hoàn toàn. Cho nên Thiên nhân hợp nhất là tuyệt đỉnh của sự học vấn và như vậy con người có thể thành thánh...» [3]
Trung Dung dạy con người đạt thiên đức,[4] lấy Trời làm tiêu chuẩn cho con người, lấy thiên tính, thiên đạo làm mức tới cho con người. Chủ trương này tương tự như chủ trương của Âm Phù Kinh.[5]
Khó biết
Khó biết vì đạo ở trong mà cứ tìm kiếm bên ngoài; đạo ở gần mà cứ kiếm ở xa.[6] Dân gian ai cũng nói Trung Dung mà chẳng ai hiểu Trung Dung là gì. Đã không biết sao có thể hành đạo được? Trung Dung và Mạnh Tử đều nói: Bất minh hồ thiện, bất thành kỳ thân hĩ. 不 明 乎 善, 不 誠 其 身 矣.[7]
Chu Tử viết: «Từ khi phép học để nên thánh hiền không truyền tụng, các học giả không biết lý do của sự học mà học chỉ học từ chương, học chú thích, học thuộc lòng. Do đó sách vở ngày một nhiều mà nghĩa lý ngày một mờ tối, học hành ngày một vất vả mà tâm hồn ngày một phóng túng, văn chương ngày một hay, nghị luận ngày một cao, mà thực hành trau dồi đức độ thì ngày một hết.» [8]
Khó theo
Khó theo vì:
- Trung Dung đòi hỏi một niềm tin sâu xa về Thượng Đế.
- Trung Dung đòi hỏi một đời sống nội tâm dồi dào, cao siêu, toàn hảo.
- Trung Dung đòi hỏi một trí tuệ khác thường, và một sự suy tư thấu triệt.
- Chỉ có thánh nhân mới thung dung Trung đạo.[9]
- Có cực cao minh mới lên tới Trung Dung.[10]
- Trời chỉ ban đạo ấy cho người có đại đức.[11]
- Chính đức Khổng cũng không tìm được người Trung mà truyền đạo, nên phải chọn ra những người ở hạng dưới, tức là hạng cuồng (kẻ sĩ có chí tiến thủ), và hạng quyến (kẻ sĩ giữ bền khí tiết).[12]
Lời đối thoại giữa Côn Tôn Sửu và Mạnh Tử cho ta thấy điều ấy.
Công Tôn Sửu nói: «Đạo ngài thời cao thật, đẹp thật, nhưng y như lên Trời, tưởng chừng không sao đạt tới được. Sao ngài chẳng hạ thấp xuống cho vừa sức người, để họ hằng ngày ra công học tập.»
Mạnh Tử đáp: «Người thợ khéo không vì người thợ vụng mà bỏ thằng, mặc. Chàng Nghệ không vì kẻ bắn dở mà thay đổi phép dương cung. Người quân tử dạy dương cung, nhưng không bắn hộ... Lập ra Trung đạo, ai có sức thì theo...» [13]
Hi vọng các bạn có thể ủng hộ trong khả năng, để giúp đỡ đội ngũ biên tập và chi phí duy trì máy chủ đang ngày một tăng. Mọi đóng góp xin gửi về: Người nhận: Hoàng Nhật Minh Số tài khoản: 103873878411 Ngân hàng: VietinBank
Là tên chung cho ba thiên luận về Ngộ Tánh - Huyết Mạch - và Phá Tướng của BỒ ĐỀ ĐẠT MA TỔ SƯ. Chúng tôi nhận thấy ba Thiên Luận về phép QUÁN TÂM của BỒ ĐỀ ĐẠT MA TỔ SƯ quả là huyết mạch cho việc tìm đạo và học đạo nên chia sẻ lại cùng quý bạn đọc hữu duyên
NHẠC CHỮA LÀNH:
Bộ Sưu Tập Nhạc Chơi Trên Đàn Tranh Vol.4
Trung Quốc Thuần Cổ Tranh - Zhong Guo Chun Guzheng Vol.1
Trung Quốc Thuần Cổ Tranh - Zhong Guo Chun Guzheng Vol.2
Nước Hoa - Essence
Bộ Gõ Audiophile - Audiophile Percussions Vol.1
Bộ Gõ Audiophile - Audiophile Percussions Vol.2
Audiophile Yêu Thích Nhất - Audiophile Loves Most Vol.1
Audiophile Yêu Thích Nhất - Audiophile Loves Most Vol.2
Bộ Sưu Tập Nhạc Chơi Trên Đàn Tranh Vol.3
Cello Và Guitar Đẹp Nhất - The Most Beautiful Cello And Guitar
“Mọi thứ trong cuộc sống đều rung động.” - Albert Einstein. “Nếu bạn muốn hiểu những bí mật của vũ trụ hãy nghĩ đến năng lượng, tần số và rung động” - Nikola Tesla. Mọi thứ trong Vũ Trụ này đều có năng lượng rung và chuyển động - mọi thứ mà bạn nhìn thấy...
1. Tất cả chúng ta phải chịu một trong hai điều: nỗi đau của kỷ luật hoặc nỗi đau của sự hối tiếc hoặc thất vọng 2. “Nếu bạn thay đổi, tất cả mọi thứ sẽ thay đổi cho phù hợp với bạn; đừng chờ đợi mọi thứ sẽ thay đổi cho bạn vì nó sẽ không thay đổi; thay đổi...
“Mọi thứ trong cuộc sống đều rung động.” Albert Einstein “Nếu bạn muốn hiểu những bí mật của vũ trụ hãy nghĩ đến năng lượng, tần số và rung động” - Nikola Tesla Mọi thứ trong Vũ Trụ này đều có năng lượng rung và chuyển động - mọi thứ mà bạn nhìn thấy,...
Lòng biết ơn được xem là phương pháp hiệu quả nhất khi thực hành luật hấp dẫn. Đây là phương pháp đã thay đổi hoàn toàn cuộc sống của rất nhiều người, trong đó có Văn. Bài viết này chia sẻ chi tiết cách thực hành 28 ngày biết...
Ngày nay con người vẫn cho là tâm linh thì huyền bí, khó chứng minh, thông tin nhiễu loạn không biết đâu là thật đâu là giả. Cách đây 6 tháng tôi cũng như bao người ở vào tình trạng nửa tin nửa ngờ. Tin vì qua hàng chục năm...
💥Nắm giữ những quy luật của vũ trụ làm chủ vận mệnh.Rất nhiều sự việc trên đời xảy ra tưởng chừng như ngẫu nhiên, nhưng nó lại tuân theo một số quy luật, đạo lí nhất định. Nếu như có thể nắm vững những định quy luật...
Nhiều người đã bị ảnh hưởng bởi kết nối Twin Flame, cho dù họ có nhận thức được nó vào thời điểm đó hay không, vì vậy có khả năng phần lớn những gì bạn đọc ở đây sẽ cộng hưởng với bạn. Các giai đoạn phát triển của Twin Flame và...
Chia sẻ kho sách Tâm Lý, Kỹ Năng sống, triết học, nuôi dạy con cái, phát triển bản thân, thế giới tâm linh huyền bí đến cả nhà nhé! Hãy kiên nhẫn và suy ngẫm, cảm nhận để đọc những cuốn sách bên dưới...và không thể thiếu việc...